سیدعلی حسینی، رئیس سابق کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق ایران: هر چقدر بانک مرکزی به سمت استقلال بیشتر در تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت بازار برود، موفقیت بیشتری خواهد داشت و این اثرگذاری تا حدود زیادی اتفاق افتاده است. با این حال، هنوز زمان داریم تا بانک مرکزی به طور کامل بازار را تحت اختیار خود بگیرد و نوسانات بازار را کنترل کند.

بانک مرکزی به یک سری از ابزارهای بازار هنوز ورود نکرده است. برای مثال یکی از این ابزارها بازار خُرد ارز است که نیازهای بازار را به صورت اسکناس پاسخ می‌دهد و ارقام پایینی دارد، اما در اعلام نرخ تاثیرگذار است، اگر بانک مرکزی به موضوع بازار خُرد ارز ورود کند و با شناسایی آنها، ابزار مورد نیاز را به سبد ارزی بانک‌ها و مرکز مبادله اضافه کند تا مردم، فعالان اقتصادی و افرادی که نیاز ضروری دارند به نرخ روز بانک، ارز مورد نیاز خود را تامین کنند، این رفع نیاز باعث آرامش در بازار ارز می‌شود.

مسئله دیگر موضوع قاچاق ارز و نقش آن در بازار ارز است که صحبت از سهم ۸ تا ۱۵ میلیارد دلاری آن مطرح می‌شود، این رقم می‌تواند بر بازار اثرگذار باشد. باید در نظر گرفت که چه بخش‌هایی را می‌توان از بازار قاچاق ارز حذف کرد، همچنین باید بررسی شود چه کالاهایی را می‌توان از بازار قاچاق خارج و به روال رسمی برگرداند تا دولت حقوق و عوارض را دریافت و کنترلی بر نرخ ارز و ثبات بازار ارز داشته باشد.

برای بخش تولید نرخ ارز مهم نیست و تنها ثبات آن مهم است، بخش تولید و تجارت متقاضی این هستند که نرخی تعیین شود که در مدت طولانی ثبات داشته باشد تا براساس آن توانایی برنامه‌ریزی برای تولید و تجارت داشته باشند. ثبات نرخ ارز می‌تواند به بازار شکل دهد که مسئله خیلی مهمی است.

بانک مرکزی باید آمار و تحلیل‌های بیشتری ارائه کند، معاونان بانک مرکزی ارتباط خود را با رسانه‌ها بالا ببرند و با مردم بیشتر صحبت و آنها را آگاه کنند. مواردی مانند نقدینگی، تورم و نرخ ارز را توضیح دهند و مردم را با بازار آشنا کنند، هر چه آگاهی مردم و جامعه بالاتر برود، تحمل‌پذیری آنها بیشتر می‌شود.

هر چه فعالان اقتصادی اطلاعات بیشتری داشته باشند و بتوانند شرایط اقتصادی در آینده را رصد کنند، ریسک نرخ ارز را پایین‌تر می‌آورد. همچنین هر چه شرایط آینده برای فعال اقتصادی و بازارها روشن نباشد، ریسک‌پذیری نرخ ارز بالا می‌رود و انتظارات آتی در نرخ ارز نیز افزایش پیدا می‌کند. برای مثال بازار فردایی و آتی در بازار ارز، به دلیل همین شرایط به وجود می‌آیند.

نرخ ارز می‌تواند بر بازارهای موازی تاثیر بگذارد و تاثیر آن بر بازارهای موازی دوباره به بازار ارز برمی‌گردد و نابسامانی و عدم تعادل در بازار را به وجود می‌آورد. هر چه بتوانیم آینده را پیش‌بینی‌پذیرتر کنیم، می‌توانیم ریسک‌پذیری را در بازار ارز و ریال کاهش دهیم.

بانک مرکزی باید نیازهای خُرد بازار که تاثیر زیادی در نرخ‌های تلگرامی دارد را شناسایی کند، از طرفی بازارهای موازی ریالی را گسترش دهد تا برخی افراد به جای سرمایه‌گذاری در بازار ارز در بازار ریالی کشور سرمایه‌گذاری کنند. اوراق سپرده و اوراق مشارکت را گسترده‌تر عرضه کند، تا تقاضا را در بازار ارز کاهش دهد.

مسئله بعدی نیز این است که با توجه به قاچاق کالا و ارز، بازاری موازی آن داریم که خواه ناخواه می‌تواند بر این بازار تاثیر بگذارد که برای این مشکل پیشنهاد می‌کنم دولت، بانک مرکزی، وزارت صمت و وزارت اقتصاد کالاهایی را که ورود آنها به کشور ممنوع است و تعرفه‌های بالا دارد را دوباره بررسی کنند که اگر در بازار داخلی مصرف دارد و مصرف‌کننده برای آن وجود دارد، دولت ارز آن را به بالاترین نرخ تخصیص دهد و آنها را از بازار ارز قاچاق جدا کند و در بازار رسمی کشور قرار دهد، این اقدام می‌تواند تقاضا را در بازار ارز کاهش دهد.

همانطور که در سال‌های گذشته نیز این اقدام انجام گرفت و تاثیرگذار بود، دولت می‌تواند در بازارهای لوازم خانگی، آرایشی - بهداشتی، لوازم صنعتی، پوشاک و موبایل، این محصولات را از بازار ارز غیررسمی بگیرد و پس از تامین نیازهای کشور، این کالاها به صورت رسمی وارد کشور شوند و حقوق و عوارض دولت را پرداخت کنند و درآمد ریالی نیز برای دولت به وجود آید تا با کنترل‌پذیر کردن بازار واردات غیررسمی کالا و قاچاق، تقاضا در بازار غیررسمی ارز کاهش پیدا کند و به تعادلی که مدنظر آقای فرزین است، دست یابیم.